✦ PHỤ NỮ MUỐN KHỎE TRẺ LÂU– TRƯỚC TIÊN PHẢI ĐIỀU KINH.

“Trong Đông y, phụ nữ lấy điều kinh làm gốc; kinh yên thì thân an, tâm cũng an”

Kinh nguyệt rối loạn không chỉ là chuyện “không đều vài ngày”, mà là tín hiệu khí huyết mất cân bằng. Chức năng can – tỳ – thận vận hành trắc trở. Khi âm huyết không đầy đủ, khí uất kết, ăn uống thất thường hoặc cảm xúc dồn nén, kinh nguyệt sẽ lúc sớm, lúc muộn, lúc nhiều, lúc ít… gây lo âu, mệt mỏi, khó thụ thai và lão hóa nhanh.

Đông y cho rằng: “Điều hòa khí huyết, chỉnh lại chức năng can – tỳ – thận là nền tảng giúp kinh nguyệt điều hòa”

Dựa trên kinh nghiệm lâm sàng, cùng các trích dẫn từ sách Nội Kinh – Hải Thượng – Lý Đông Viên, dưới đây là bản tổng hợp chuyên sâu tài liệu đông y giúp chị em phụ nữ độc giả hiểu căn nguyên kinh không đều.

________________________________________

✦ NGUYÊN LÝ ĐIỀU TRỊ TRONG ĐÔNG Y

• Điều hòa Tạng Can – Tỳ – Thận

• Dưỡng huyết – kiện tỳ – sơ can – khai uất

• Điều chỉnh ăn uống, sinh hoạt, giảm căng thẳng

• Người nóng hỏa thịnh: ưu tiên ăn thực phẩm bổ mát, thanh mát

• Người mập trệ: hàn lạnh chọn thực phẩm ôn ấm, tránh đồ sống lạnh

________________________________________

1️ . KINH KHÔNG ĐỀU DO “CAN UẤT – TỲ HƯ”

Dấu hiệu: tức ngực sườn, người dễ cáu, kinh không đều, có khi kinh tháng 2–3 lần, nóng lạnh, nhức mỏi.

★ Bài thuốc TIÊU GIAO TÁN gia giảm

Thành phần: Đương quy 20g – Bạch thược sao rượu 20g – Sinh địa 20g – Bạch truật 16g – Phục linh 16g – Sài hồ 12g – Chỉ xác 10g – Chích thảo 6g – Bạc hà 10g – Sinh khương 12g

Công dụng: Sơ can dưỡng huyết – điều hòa can tỳ – giải uất – sinh huyết.

Hợp cho: Kinh trồi sụt do khí uất huyết hư, tỳ yếu không sinh huyết.

Gia giảm:

• Khát, nóng: thêm Đơn bì, Chi tử

• Lạnh, huyết nhạt: thêm Hương phụ, Can khương

• Đau bụng hành kinh: thêm Xuyên khung, Xích thược

• Đàm thấp, người mập: thêm Bán hạ, Bạch giới tử

• Huyết cục, đau nhiều: thêm Đơn sâm, Huyền hồ, Uất kim

Tránh dùng khi: huyết nhiệt, kinh ra sớm – lượng nhiều – đỏ tươi.

________________________________________

2️ KINH TRỒI SỤT DO “CAN THẬN HƯ UẤT”

Dấu hiệu: cơ thể suy, mỏi lưng, bụng đau, kinh lúc ít lúc nhiều, màu đen hoặc vón cục.

★ Bài ĐỊNH KINH THANG (Phó Thanh Chủ) gia giảm

Thành phần: Đương quy 30g – Bạch thược sao 30g – Thục địa 20g – Thổ ti tử 30g – Hoài sơn 20g – Phục linh 14g – Sài hồ 8g – Kinh giới sao đen 12g

Công dụng: Bổ huyết – ích thận – điều kinh – khai uất.

Gia giảm:

• Kinh ít – màu nhạt: gia Sơn thù, Ngũ vị tử, Nhân sâm, Thỏ ty tử, Viễn chí

• Nóng trong, huyết nhiệt: gia Sinh địa

• Khí hư nhiều: gia Xa tiền tử

• Đau đầu, bốc hỏa: gia Ngưu tất, Bội bạch thược

Kiêng dùng: người huyết nhiệt mạnh, kinh trước kỳ – đỏ tươi hoặc tím đen.

________________________________________

3️ KINH KHÔNG ĐỀU DO “THẬN – XUNG NHÂM HƯ YẾU”

Dấu hiệu: người yếu, ngực nhỏ, buồng trứng suy, kinh chậm, khó thụ thai.

★ Bài BỔ THẬN ÍCH XUNG NHÂM THANG (Kinh nghiệm phương)

Thành phần: Thục địa 30g – Hoài sơn 18g – Ba kích 14g – Nhục thung dung 12g – Đơn bì 14g – Sơn thù 14g – Phục linh 12g – Bạch thược 14g – Đương quy 12g – Tục đoạn 14g – Đỗ trọng sao 14g – Sài hồ 10g – Trạch tả 8g

Công dụng: Bổ thận – dưỡng huyết – làm đầy huyết hải – ổn định xung nhâm.

Rất hợp cho: phụ nữ hiếm muộn do thận âm – thận khí suy.

Gia giảm:

• Kinh trễ, màu nhạt – hỏa hư: thêm Nhục quế, Phụ tử (bỏ Sài hồ)

• Kinh sớm – đen tím: thêm Sinh địa, Bội đơn bì

• Chưa tới kỳ mà đã ra nhiều: thêm Hải phiêu tiêu, Bạch chỉ, Ngũ vị (bỏ phụ tử – quế)

• Bụng lạnh, đau khi đi cầu sáng: gia Phá cố chỉ, Thỏ ty tử

Tránh dùng khi: kinh ra nhiều, màu đen tím, thực nhiệt – mạch mạnh.

________________________________________

✦ KẾT LUẬN

Kinh nguyệt không đều là dấu hiệu cho thấy khí huyết chưa quân bình. Khi biết nguyên nhân thuộc Can, Tỳ hay Thận, áp dụng đúng phương – đúng chứng, điều kinh sẽ ổn định, sức khỏe cải thiện và khả năng thụ thai cũng thuận lợi hơn.

“Đông y Minh Phúc luôn giữ quan điểm: chữa bệnh phải hiểu người, điều kinh phải hiểu nếp sống – mời chị em chia sẻ câu chuyện của mình để được tư vấn kỹ hơn.”

Lương y Nguyễn Minh Phúc

Nguyên Chủ tịch Hội Đông Y TP. Vũng Tàu. Và là Ban chấp Hành Hội Dược Liệu Việt Nam

ĐC 128 Nguyễn Tri Phương P, Tam Thắng , TP Hồ Chí Minh; ĐT 0903051388