Ngũ gia bì,  Loại cây quý đa dụng, không chỉ là cây thuốc quý chữa đau nhức còn được nhiều nơi trồng làm cảnh.Ngũ gia bì hương và Ngũ gia bì chân chim, thuộc Họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) loại này sống khỏe có trồng nhiều nơi vừa làm cảnh vừa làm Thu hoạch vỏ rễ, vỏ thân vào mùa hạ, mùa thu. Ủ cho thơm, phơi trong bóng râm, chỗ thoáng gió, tới khô. Rễ thu hái quanh năm, rửa sạch phơi khô. Lá thu hái vào mùa hè, mùa thu, dùng tươi.

Thành phần hoá học: Vỏ cây chứa saponin triterpen, acid oleanolic, acid kaurenoic.

TVQK: vị đắng và cay, tính mát, thơm vào vào tâm tỳ thận.

CDCT:  khư phong trừ thấp, thư cân hoạt huyết, tiêu thũng giải độc.

Công dụng:

- Vỏ được coi như vị thuốc bổ. Nước sắc và rượu chế từ vỏ cây được dùng phổ biến làm thuốc bổ nâng cao sức của các cơ, tăng trí nhớ, ngoài ra còn dùng làm thuốc chữa bệnh phụ khoa, chữa đàn ông liệt dương, chữa các bệnh dạ dày, nhất là nó còn có hiệu lực để chữa bệnh chậm lớn của trẻ em. Vỏ ngâm rượu cũng dùng chữa bệnh tê thấp.

Bài thuốc có dùng ngủ gia bì.

+ Trị lưng đau, khó xoay trở : A giao 120g, Bạch thược 120g, Đỗ trọng 160g, Hạnh nhân 80 hột, Cẩu tích 120g, Ngũ gia bì 120g, Phòng phong 120g, Tế tân 120g, Tỳ giải 120g, Xuyên khung 120g. Làm hoàn uống  lần 10-12g/ 3 lần. (Ngũ Gia Bì Tán).

+ Trị chân sưng phù thấp do thủy thũng: Ngũ gia bì 14g, Cam thảo 6g, Đại phúc bì 10g, Hoàng kỳ 14g, Phong kỷ 12g, Phục linh 12g, Quế chi 12g, Sinh khương 12g, Đăng tâm 6g . Sắc uống . (Ngũ Gia Bì Thang gia giảm).

+ Trị thân khí hư hàn, tiểu són, nhỏ giọt, phụ nữ bị chứng lạnh ở âm đạo, lưng gối đau: Ngũ gia bì 120g, Can khương 120g, Địa cốt bì 80g, Đỗ trọng 120g, Hoàng đơn 120g,  Thiên môn 120g, Thục địa 120g, Xà sàng tử 120g. Ngâm rượu thêm đường uống 2-3 lần, mỗi lần 20-40ml.(Ngũ Gia Bì Tửu gia vị).

+Trị phong thấp đau nhức, cơ thể mệt mỏi, đau nhức, liệt dương: Ngũ gia bì sao vàng 100g, rượu 30o một lít, ngâm trong 10 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Ngày uống 20~40ml vào trước bữa ăn tối (Ngũ Gia Bì Tửu)

- Cành nhỏ nấu lên rửa, tắm chữa ngứa, ghẻ. Rễ và lá của nó cùng với hoa Cúc trắng giã nhỏ đắp mụn nhọt và nứt kẽ chân cũng có công hiệu.

 Ghi chú: Ngũ gia bì có nhiều loại như Hồng ngũ gia thường mọc hoang ở những vùng cao khí hậu mát như, các tỉnh gần biên giới phía Bắc. Còn loại Ngũ gia bì hương và Ngũ gia bì chân chim, thuộc Họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) loại này sống khỏe có trồng nhiều nơi vừa làm cảnh vừa làm thuốc, (nếu dùng làm thuốc thay thế phải tăng gấp 2 -3 lần.

(Quan tâm ăn uống là cách phòng bệnh tốt nhất)

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ