Mã bệnh U59.261 Phế nhiệt chứng; J12Viêm phổi do virus, không phân loại nơi khác-U60.361 Tiện bí; K59.0 Táo bón. 

      ĐYMP-  Cảm hàn (cảm mạo) nội thực nhiệt đi cầu táo khó bênh chứng thường gặp cả người lớn và trẻ em. Người bệnh biểu hiện cảm sốt sợ lạnh, đau đầu ngạt mũi xổ mũi, miệng đắng, cầu táo, tiểu vàng ít, mạch hồng sác hoặc huyền hoạt, đây thuộc chứng ngoại cảm hàn lý thực nhiệt trong y học cổ truyền. Sách cho rằng phát hãn cho ra mồ hôi mà không được tổn thương biểu, thuốc tả hạ đi cầu mà không tổn thương lý vậy nên dùng Bài Phòng phong thông thánh tán mà tri. Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa chứng này:

   Nếu mới bị cảm mạo mà cầu táo miệng khô đắng lý thực nhiệt, thì dùng Bài phòng phong thông thần tán “Tuyên minh luận” gia giảm mà trị. Phòng phong 12g, Kinh giới12g, Liên kiều12g, Ma hoàng12g, Bạc hà 12g, Xuyên khung 12g, Đương qui 12g, Bạch thược12g (sao), Bạch truật12g, Chi tử 12g, Đại hoàng12g (chưng rượu), Mang tiêu12g, Thạch cao12g, Hoàng cầm12g, Cát cánh12g, Cam thảo 12g.

Hoạt thạch 40g

Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, mỗi lần uống 6 - 8g với nước gừng sắc uống nước nóng, có thể dùng liều phù hợp làm thuốc thang sắc uống.

Tác dụng: Sơ phong giải biểu, thanh nhiệt tả hạ… trị biểu, lý thực chứng người sốt, sợ lạnh, đau váng đầu, niệng đắng khô, đại tiện táo bón, tiểu tiện ít, và rêu vàng nhớt, mạch hồng sác hoặc huyền hoạt.

Gia giảm: Nếu không có biểu chứng sợ lạnh giảm phòng phong, kinh giới, ma hoàng 14g, nếu không bị táo khó bỏ đại hoàng, mang tiêu… không sốt giảm bỏ chi tử, thạch cao, hoàng cầm…

Kiêng kỵ: Không dùng bài này cho người hư nhược bệnh nhẹ, không rỏ triệu chứng biểu lý đều thực nhiệt.

   Nếu nếu uống bài trên đai tiện thông, còn nóng sốt nhiều phối hợp Bài Sài hồ chỉ cát thang gia vị, “Cổ kim y giám” gia giảm gồm: Bán hạ 10g, Cát căn 16g, Cát cánh 8g, Chỉ xác 10g, Hạnh nhân 12g, Hoàng cầm 12g, Ma hoàng 10g, Sài hồ 12g, Thạch cao 20g, Tri mẫu 10g, Cam thảo 6g, Sinh khương 3 lát.

Cách dùng: Sắc uống, trẻ em nhỏ dùng liều ½ hoặc ít hơn.

 Tác dụng: Giải cơ thanh nhiệt… thương hàn ngực và hông sườn đau, sốt về chiều, khát, ho đờm, khí suyễn dùng.

Gia giảm:  Nếu khát nước nhiều gia thiên hoa phấn 14g, mạch môn 12g,  sốt nhiều âm hư gia Sinh địa 20g, Đơn bì 14g.. cầu táo khó ho khan gia hạnh nhân 12g, Tang diệp 14g, mạch môn 14g… bụng đầy Chỉ xác 8g…

Kiêng kỵ: Chứng cảm phong hàn ớn lạnh ngẹt mũi, xổ mũi.

    Nếu cảm nóng sốt lui mà còn nóng lạnh đau thượng vị dùng Tiểu sài hồ thang “Thương hàn luận” gồm: Sài hồ 16g, Hoàng cầm 12g, Bán hạ 12g, Đảng sâm 12g, Sinh khương 12g, Cam thảo 4g, Đại táo 12g.

Cách dùng: Sắc nước uống.

Tác dụng: Hòa giải thiếu thương, sơ can lý tỳ, điều hòa tỳ vị… trị chứng cảm ngoại bán biểu bán lý, người nóng lạnh đau thượng vị.

Gia giảm: Nếu nóng hâm hấp do âm hư gia sinh địa 20g, đơn bì 14g… bụng dưới đầy đau gia diên hồ sách 12g, đương qui 12g, đào nhân 12g... lạnh nhiều gia quế tâm 10g… bụng đầy gia, chỉ xác 8g…nếu miệng khô khát gia mạch môn 12g, thạch học 14g.

Kiêng kỵ: Chứng cảm phong hàn gia đoạn đầu, sợ lạnh sợ gió.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com