-MTDL: Trần bì là vỏ quả quít. Nên chọn vỏ chín phơi khô dùng dần, càng lâu năm càng tốt, màu vàng  nâu, không mốc mọt, không vụn nát, không lẫn vỏ Cam là thứ tốt. Ngày dùng từ 5 – 10g.

-XXDL: Quít trồng ở khắp các tỉnh trong nước và nhiều  nước khác.

-TVQK: Vị đắng, cay, tính ấm. Vào Tỳ, Phế.

-CDCT: Lý khí, điều trung, táo thấp, hóa đàm. Chủ trị: Các chứng Tỳ vị khí trệ, khí hư, đầy bụng, tiêu chảy, ăn không tiêu, đàm thấp ứ trệ, phế khí hư ho suyễn đàm nhiều vv..

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Chủ yếu có chứa tinh dầu, he1peridin vitamin A,B,C.

PHƯƠNG THUỐC  TRẦN BÌ CHỦ TRỊ:

   - Chữa bệnh Tỳ vị hư nhiệt lâu ngày gây nôn, tả, lỵ: Quất bì 12g, Trúc nhự 16g, Sinh khương12g, Đảng sâm16g, Cam thảo 4g, Đại táo 6 quả. Sắc nước uống. Tác dụng: Ích khí, thanh nhiệt, giáng nghịch, cầm nôn. (Quất Bì Trúc Nhự Thang)

   - Trị tiêu chảy lâu ngày (do Tỳ hàn thấp): Trần bì, Cam thảo, Thương truật, Hậu phác, lượng bằng nhau. Tán bột trộn đều, mỗi lần uống 4-6g, ngày uống 2-3 lần, hoặc sắc uống. (Bình Vị Tán).

   - Trị tỳ vị có nhiều đờm (do hàn thấp): Bạch linh 8g, Trần bì 8g, bán hạ 8g, Cam thảo 4g, Gừng tươi 2 lát. Sắc uống.Tác dụng: Lý khí, hoá đàm, táo thấp, hoà trung (Nhị Trần Thang ).

   - Trị nguyên khí suy yếu, ăn uống không tiêu hoặc tạng phủ không điều hòa, dưới tim có hòn khối: Quất bì, Chỉ thực (sao với trấu cho vàng) đều 40g, Bạch truật 80g, tán nhuyễn lấy lá sen gói thuốc lại, làm thành viên to bằng hạt đậu xanh lớn. Mỗi lần uống 50 viên. (Quất Bì Chỉ Truật Hoàn - Lan Thất Bí Tàng).

   - Trị Tỳ Vị hư hàn tiêu chảy: Quất bì 12g, Sinh khương 8g. Sắc uống. (Quất Bì Thang - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Y Học dân gian có câu “Nam bất thiểu Trần bì, nữ bất lìa Hương phụ”. Có lẽ do phái nam thường uống rượu, rượu bia có tính tích trệ chất đạm chất béo do vậy Trần bì có tính cay thơm  tiêu trừ được chất tích trệ Tỳ Vị.

   - Quất bì vị đắng, năng tả, năng táo. Vị cay thì năng tán, ôn thì năng hòa, điều trị bách bệnh đều do tác dụng lý khí, táo thấp. Đồng bổ dược tắc bổ, đồng tả dược tắc tả, đồng thăng dược tắc thăng, đồng giáng dược tắc giáng. (Bản Thảo Cương Mục).

KIÊNG KỴ: Miệng khô khát, không thấp, không trệ, không đờm thì ít dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học