Viêm a-mi-đan thuộc chừng viêm họng, chứng “Nhũ nga” bị một bên gọi là đơn nhũ nga, bị 2 bên là song nhũ nga.Viêm  Biểu hiện: a-mi-dan xưng đỏ sưng cao, xung quanh chân thu gọn, mặt ngoài cao thấp không bằng, lúc mới phát sợ rét phát nóng, đỏ hồng mà đau, ăn nuốt khó khăn, miệng ráo lưỡi khô, đau đầu, đầu lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù, hoạt sác hữu lực…Phép trị: sơ phong thanh nhiệt, giải phong nhiệt… nên dùng bài sau

PHỒ TẾ TIÊU ĐỘC ẨM

(Lý Đông Viên Phương- Lục Mục )

Thành phần bài thuốc gia giảm:

Hoàng cầm        12g

Trần bì                8g

Huyền sâm       12g

Bản lam căn     12g

Ngưu bàng tử   12g

Cương tằm       12g

Sài hồ               12g

Hoàng liên       10g

Cam thảo           8g

Liên kiều          12g

Mã bột             12g

Bạc hà               6g

Thăng ma         12g

Cát cánh          10g

Cách dùng: Các vị thuốc trên tán bột mịn, dùng mật làm hoàn, hoặc sắc uống, liều lượng gia giảm tùy theo thể bệnh.

Tác dụng: Thanh nhiệt giải độc, sơ phong tán tà.

Chủ trị: Bệnh đại đầu ôn, ố hàn phát nhiệt, đầu mặt đỏ phù, yết hầu không lợi lưỡi khô, miệng khát mạch phù sác, có lực.

Dẫn giải phương thuốc

-Hoàng cầm, Hoàng liên là chủ dược, tả nhiệt độc ở thượng tiêu đầu mặt.

-Huyền sâm, Mã bột, Bản lam căn, Cát cánh, Cam thảo thanh giải nhiệt độc ở đầu họng.

-Trần bì lý khí sơ thông ứ trệ.

-Thăng ma, Sài hồ thăng dương, tán hỏa dẫn dược đưa lên đầu mặt.

-Liên kiều, Hoàng liên, Hoàng cầm đều là thuốc thanh nhiệt giải độc.

Ứng dụng lâm sàng và gia giảm:

Bài này thường áp dụng để trị các ung nhọt ở đầu mặt, bệnh quai bị, viêm Amydale cấp; chứng thường kèm theo sốt sợ lạnh, mồm khát, lưỡi đỏ, rêu trắng pha vàng, mạch phù sác hoặc trầm sác có lực.

-Nếu quai bị có biến chứng viêm tinh hoàn gia thêm Xuyên luyện tử, Long đởm thảo để tả Can nhiệt.

-Nếu bệnh nhân kiêm chứng khí hư, người yếu mệt mỏi gia Đảng sâm để bổ khí, trường hợp táo bón gia Đại hoàng để tả nhiệt, thông tiện.

-Nếu bị quai bị dùng bài thuốc này gia giảm để dùng rượu hạt Gấc bôi ngoài kết quả rất tốt.

Phụ thang:

  Nếu viêm họng cấp thể Nhiệt độc thịnh phối hợp Bài 2 (Nhũ nga, Hoàng Liên Thanh Hầu ẩm gia giảm): Ngân hoa 14g, Hoàng bá 12g, Xạ can 14g, Huyền sâm14g, Sinh địa 20g, Tang bì 16g, Thạch cao16g, Liên kiều 14g, Cát cánh 12g, Hoàng liên 10g, Cam thảo 6. Sắc uống. Tác dụng: thanh nhiệt giảỉ độc, lương huyết, sơ phong tán tà… trị các viêm họng, ung nhọt sang dương người nóng sốt, amidal xưng to, loét hoặc hoá mủ, mạch phù sác hoặc trầm sác có lực...

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com