-MTDL: Ý dĩ nhân là hạt cây Ý dĩ. Nên chọn nhân hạt phơi khô, chắc mẫy đều, sạch vỏ, sạch cám, trắng như gạo nếp, không mốc mọt là tốt. Ngày dùng từ 10 – 30g.

-XXDL: Ý dĩ cây di thực được trồng nhiều nơi ở các tỉnh như Nghệ Tĩnh, Thanh Hóa, và có khi được nhập từ nơi khác.

-TVQK: Vị ngọt, tính hàn. Vào Tỳ, Phế.

-CDCT: Lợi thuỷ, thanh nhiệt, kiện Tỳ, bổ Phế. Chủ trị: Tê thấp đau nhức gân cơ, viêm ruột, viêm phổi, phù thũng vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC: Ý dĩ có chứa tinh bột, chất đường, đạm, axit amin và chất béo. vv…

PHƯƠNG THUỐC  Ý DĨ NHÂN CHỦ TRỊ:

   - Trị trẻ nhỏ Can khí quá yếu, gân cơ mỏi yếu, tay chân không có sức: Ý dĩ nhân, Đương quy, Khương hoạt, Phòng phong, Tần cửu, Toan táo nhân. Lượng bằng nhau. Tán bột làm hoàn, ngày uống 4 – 6g. (Ý Dĩ Hoàn – Thẩm Thị Tôn Sinh Thư)

   - Chữa trường ung, bên trong đã thành mủ, người không nóng: Ý dĩ nhân 40g, Phụ tử 8g, Bại tương 20g. Nghiền bột, lấy 1 muỗng bột, hòa 2 thăng nước, đun giảm nữa, uống 1 hơi. Tác dụng: Bài nùng tiêu thũng. (Ý Dĩ Phụ Tử Bại Tương Tán).

   - Trị cơ thể đau nhức do phong thấp, cứ đến quá trưa về chiều thì bệnh lại tăng hơn: Ma hoàng 120g, Hạnh nhân 30 hột, Cam thảo 40g, Ý dĩ 40g. Sắc với 4 chén nước còn 1,5 chén, gạn lấy nước để riêng, cho thêm 3 chén nước nữa sắc còn 1 chén. Hợp chung 2 chén thuốc lại sắc còn 1 chén. Chia làm 3 lần uống. (Ma Hoàng Hạnh Nhân Ý Dĩ Thang).

   - Trị tay chân yếu mềm: Đương quy, Khương hoạt, Phòng phong, Toan táo nhân , Ý dĩ nhân. Lượng bằng nhau. Tán nhỏ làm hoàn ngày uống 12g/ 3lần. (Ý Dĩ Hoàn II – Lê Hữu Trác).

   - Trị nóng nảy, giận dữ, tiểu buốt: Ý dĩ mễ 20g. Sắc với 2 chén nước còn 1 chén. Thêm Cam thảo 16g hoặc Nho khô 40g, nấu sôi, bỏ bã, uống. (Y Học Nhập Môn).

   - Trị ngực đau bên này chạy sang bên kia: Ý dĩ, Ngũ gia bì, Ngưu tất, Thạch hộc, Sinh địa, Cam thảo. liều tuỳ chứng .Sắc uống. (Phổ Tế Phương).

PHẦN THAM KHẢO:

   - Có thể nói rằng Ý dĩ là vị thuốc trị được cả Can cước khí, cả thấp cước khí rất thần hiệu... (Thực Liệu Bản Thảo).

   - Ý dĩ tính của nó ích Vị, kiện Tỳ, bổ Phế, thanh nhiệt, khu phong, thấm thấp. Nấu cơm hoặc xôi ăn trị được lãnh khí, nấu nước uống thì lợi thủy, trị được chứng niệu lậu. (Bản Thảo Cương Mục).

   - Ý dĩ nhân sao lên có thể kiện Tỳ, hóa thấp; Dùng sống có thể bổ Tỳ, thấm thấp nhiệt, tiêu mủ và đờm hôi thối, đồng thời có thể thông thủy, tiêu thũng và chỉ tả. (Đông Dược Học Thiết Yếu).

KIÊNG KỴ: Không thấp nhiệt thì không nên dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẽ
Lương y: Minh Phúc / Sách Thảo Dược Quý  &  Phương Chủ Trị /  NXB Y Học