-MTDL: Đởm phàn là một khoáng vật thiên nhiên có chứa Sulfat đồng (CuSO4,5H2O) hoặc là sản phẩm do chế tạo hóa học mà có. Đởm phàn là nhưng tinh thể to nhỏ không đều, hơi trong mờ, chấn cứng dễ vỡ, màu xanh da trời. Hòa tan trong nước có màu xanh. Liều dùng: 1-2 phân.

-XXDL: Thường khai thác ở các mỏ kim loại đồng tại ở những nơi khô ráo, do tác động của Oxy mà hóa thành. Trước đây được nhập, nay tự chế để dùng.

-TVQK: Vị chua cay, Tính lạnh, Có độc ít. Quy kinh: Vào kinh Đởm, Can.

-CDCT: Xổ phong đàm, giải độc thu liễm. Chủ trị: Động kinh, ngộ độc thực vật, sưng đỏ mắt, họng đau, chứng phong đàm, trĩ mũi vv...

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Sulfat đồng (CuSO4,5H2O)

PHƯƠNG THUỐC ĐỒNG THANH CHỦ TRỊ:

   - Phong đờm trẻ nhỏ cũng như người lớn: Đởm phàn 3g tán bột, Trẻ nhỏ  dùng phân nửa, uống với dấm nóng thì nôn ra đờm dãi ngay (Đờm Thị, Tiểu Nhi Phương).

   - Trị trĩ mũi, cam răng, nha cam, lở miệng, (chó dại cắn): Đởm phàn 5 phân, Nhi trà 3g, Hồ hoàng liên 3g. Tán bột, bôi vào (Đởm Phàn Tán – Lâm Sàng Thực Dụng Trung Dược Thủ Sách).

   - Phụ nữ váng đầu, chóng mặt, trời đất quay cuồng gọi là Tâm huyễn, không có huyết phong: Đởm tử phàn 30g, nghiền nhỏ ép thành bánh sấy khô, mỗi lần uống 1 cái nhỏ với nước Đăng tâm, Trúc nhự (Bản Sự Phương).

   - Họng sưng nghẹt không nuốt được: Đởm phàn 6g, Bạch cương tàm (sao) 15g. Tán bột, mỗi lần ngậm một ít thì nôn mửa ra nhớt dãi ngay (Nhị Thánh Tán – Tế Sinh Phương).

   - Đau răng, rụng răng: Thạch đởm tán bột,  trộn sữa người xức vào, ngày 3-4 lần (Ngoại Đài Bí Yếu ).

   - Miệng lưỡi lở loét, dùng đởm phàn nửa lượng, bỏ vào trong chậu bạc nung cho đỏ, để một đêm cho ra hết độc, tán bột, lần xức một tí, nôn ra nhớt dãi chua, làm như vậy 2-3 lần là được (Thắng Kim Phương).

   - Trẻ nhỏ cam răng: Đởm phàn 3g, để trên muỗng nung lửa cho đỏ, trộn 1 tí Xạ hương xức vào nơi răng (Hoạt Ấu Khẩu Nghị).

   - Trẻ nhỏ bị chứng tỵ cam (cam ăn ở mũi) lở loét: dùng Đởm phàn đốt cho hết khói tán bột xức vào (Giản Yếu Phương).

   - Côn trùng vào lỗ tai, dùng Đởm phàn tán bột trộn tí dấm đổ vào thì ra ngay (Thiên Kim Phương).

   - Trị tất cả các loại độc, dùng bột đởm tử phàn, trộn với hồ nếp làm viên bằng đầu gà, ngoài áo Chu sa để dưỡng thuốc, khi dùng trộn một viên trong nước lạnh uống (Thắng Kim Phương).

   - Hôi nách, dùng Đởm phàn nửa sống nửa chín, bỏ vào một chút Nị phấn, mỗi lần dùng nửa chỉ, trộn với nước cốt gừng xức vào cho tới khi nào nóng thì thôi, vài ngày làm một lần cho tới khi hết (Giản Dị Phương).

   - Lở loét ở móng tay chân (Giáp thư) dùng Thạch phàn 30g, đốt cho hết khói tán bột xức vào, ngày 4 – 5 lần là khỏi (Mai Sư Phương).

   - Trị sang sưng nóng, dùng Đởm phàn nung tán bột trộn mật xức vào có thể tiêu rụng (Trực Chỉ Phương).

-PHẦN THAM KHẢO:

  - Đởm phàn gia thêm thuốc trừ phong đởm có tác dụng thanh nhiệt (Gia Hựu Đồ Kinh Bản Thảo).

  - Đởm phàn vị chua chát khô ráo thu liễm, khắc chế chuyển hóa được khối kết tụ, tiêu sưng tán độc, chữa đau răng nha cam, đau họng răng, viêm mũi (tỷ nội âm thực), nghẽn tắc mạch ngón chân, trĩ rò, giang mai, vết thương do giao búa, bạch điến phong, tất cả các chứng sưng đau, chữa đới hạ băng huyết, chữa tà khó nơn tâm phế, đau mắt loét bờ mắt, chó cắn.

  - Ngộ độc: Vị này có độc, nếu sau khi uống có trúng độc thì dùng cam thảo. Quán chúng giải.

KIÊNG KỴ: Có thai, cơ thể suy nhược, mất huyết, thiếu máu cấm dùng.

Dongyminhphuc.com

Chia sẻ
Lương y: Minh Phúc