U55.641 Tọa cốt phong;  G54.1 Bệnh đám rối thắt lưng - cùng - U63.051 Âm thủy; N04 Hội chứng thận hư.

Theo YHCT đau lưng còn gọi “yêu thống”, là một trong những chứng thuộc phạm vi chứng tý. Nguyên nhân là do phong hàn thấp xâm nhập vào hệ cân cơ kinh lạc gây bế tắc vận hành kinh khí gây đau. Cũng có thể do lao động quá sức, sai tư thế mất thăng bằng hoặc tổn thương cân cơ, xương khớp như thoái hoá đốt sống, dị dạng đốt sống gây đau; hoặc cũng có thể do công năng can thận suy giảm không nuôi dưỡng được xương khớp, cân cơ lâu ngày gây đau, co cứng cơ... điều trị cần tìm hiểu nguyên nhân theo đối chứng trị liệu. Tốt nhất đau thắt lưng chân yếu mỏi do can thận âm hư dùng Bài Tả Quy Hoàn gia giảm mà trị.

Chủ chứng đau lưng do thận hư: Biểu hiện đau lưng đau chân yếu, nằm nghĩ đơ đau, chóng mặt ù tai, ra mồ hôi trộm, miệng  khô, người thường gầy nóng trong thì buồn bực ít ngủ, sắc mặt đỏ, lòng bàn chân tay nóng. Chất lưởi đỏ, Rêu lưỡi khô. Mạch tế sác.

Theo YHHĐ Đau thắt lưng có thể là triệu chứng của thoát vị đĩa đệm thắt lưng, thoái hóa cột sống thắt lưng cho tuổi già, lao cột sống thắt lưng, viêm cột sống thắt lưng  có thể do vi trùng hoặc bệnh viêm dính cột sống (di truyền), vẹo cột sống, ung thư di căn cột sống thắt lưng, gãy xương sống thắt lưng...

Phép trị: bổ âm, ích can thận, lợi cơ khớp.

Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị đau thắt lưng, thận âm hư.

Bài Tả Quy Hoàn

Phương thuốc:

Thục địa                      30g

Hoài sơn                      18g

Sơn thù                       12g

Thỏ ty tử                     14g

Cẩu kỷ tử                    14g

Ngưu tất                      14g

Lộc giác giao               12g

Quy bản                      14g

Đây là (Bài Tả Quy Hoàn gia giảm). Sắc uống hoặc làm hoàn uống.

Tác dụng: Tư bổ Can thận ích tinh huyết. Chữa người lớn tuổi, tinh huyết, can thận hư tổn, gầy ốm đau lưng mỏi gối, chân yếu, chóng mặt ù tai, ra mồ hôi trộm, mồm họng khô.

Dẫn giải bài thuốc:

-Thục địa tư thận dưỡng tinh là chủ dược.

-Sơn thù dưỡng can sáp tinh.

-Sơn dược bổ tỳ cố tinh.

-Trạch tả thanh tả thận hỏa giảm bớt tính nê trệ của Thục địa.

Đây là bài lục biến ra, không dùng Đơn bì lương huyết, chỉ dùng Trạch tả, Phục linh thấm thấp, dùng Cẩu kỷ, Thổ ty tử bổ ích can thận. Cao quy bản, Lộc giác giao lợi gân bổ tinh huyết.
Gia giảm:

-Nếu gân cơ yếu gia Đỗ trọng…

-Nếu cầu táo gia: Nhục thung dung, Tỏa dương.

-Nếu khô miệng gia Mạch môn, Sinh địa,tăng vị bổ âm.

-Nếu âm hư khó ngủ gia: Táo nhân, Bá tử nhân tăng vị bổ an thần.

Phụ phương:

+ Trị đau thắt lưng hông do thận âm hư phối hợp Bài (Tỏa Dương Hoàn “Đan Khê Tâm Pháp”). Tỏa dương 16g, Sinh địa 10g, Đỗ trọng 16g, Đương quy 14g, Hoàng bá 12g, Hoàng cầm10g, Ngưu tất 16g, Phá cố chỉ 8g, Quy bản 16g, Tri mẫu 16g, Tục đoạn 8g.Tán bột, trộn với rượu và hồ làm hoàn. Ngày uống 20g. Tác dụng:Tư thận, bổ can, cường cân, tráng cốt.

+ Trị đau thắt lưng, thận âm hư phối hợp Bài (Tiếp Tục Vô Âm phương “Hải Thượng” gia giảm). Thục địa 20g, Hoài sơn 18g, Đơn bì 14g, Sơn thù 16g, Phục linh 12g, Trạch tả 10g, Mạch môn 12g, Ngủ vị 12g, Đỗ trọng 14g, Ngưu tất 12g. Tác dụng: tư bổ can thận.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com