Theo YHCT ho có nhiều nguyên nhân có khi do ngoại cảm và nội thương, ho có khi do phổi, do tỳ, do can, do thận. Ngũ tạng lục phủ đều có thể gây nên ho, không riêng là phổi, các tạng phủ đều có quan hệ đến phổi và bệnh ho. Theo Sách Hải Thượng cho rằng chứng chứng ho đàm phần nhiều khí ở phổi ngược lên, nhưng tạng thận nạp khí xuống, những chứng ho lâu nếu là khí không về chổ, mới ho, từ dưới rốn ngược lên, nên dùng bài “Lục vị” bội Phục linh, thêm Ngưu tất, Ngũ vị, Mạch môn, nếu hàn thêm Nhục quế, Phụ tử.

Theo YHHĐ ho có nhiều nguyên nhân có khi do Viêm họng, mũi xoang, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản, viêm phế quản mạn, dãn phế quản, Lao, các bệnh về phổi, huyết áp… đều có thể gây ho. Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng:

BÀI CỬU TIÊN TÁN

(Y học chính truyền)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

   -Nhân sâm             12g

   -Khoản đông hoa     12g

   -Cát cánh               12g

   -Tang bạch bì         12g

   -Ngũ vị tử              12g

   -A giao                  12g

   -Bối mẫu               12g

   -Ô mai                    3q

   -Túc xác                  6g

Cách dùng: Tán bột hoặc nấu uống ngày 1 thang chia ba lần trong ngày.

Công dụng: Ích khí, liễm phế, chỉ khái.

Chủ trị: Ho lâu không khỏi, phế hư khí yếu, ho đến độ suyễn tự hãn, mạch hư sác.

Dẫn giải phương thuốc: 

-Nhân sâm bổ khí.

-A giao bổ phế nhuận phế.

-Ngũ vị chua liễm thu phế táo, khí bị hao tổn.

-Ô mai chua liễm phế.

-Khoản đông hoa.

-Tang bạch bì, Bối mẫu chỉ khái, bình suyễn tiêu đàm. Ho lâu ngày khí hao, âm tổn, ho suyễn tự ra mồ hôi dùng thường dùng bài này.  

PHỤ PHƯƠNG

  + Trị ho lâu ngày có thể  phối hợp Bài (Lục Vị gia giảm theo “Hải Thượng”). Thục địa 20g, Sơn dược 18g, Đơn bì 12g, Sơn thù 14g, Phục linh 18g, Trạch tả 10g, Ngưu tất 12g. Mạch môn 12g, Bạch thược 12g. Đương quy 12g. Ngũ vị 10g. Nếu người mập bệu chân không ấm thêm Nhục quế 6g, Phụ tử 6. Tác dụng trị ho đàm vàng khó khạc ho lâu ngày. 

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com