Mã bệnh U66.021 Ẩu thổ; R11 Nôn và buồn nôn- U60.441Vị nghịch;K21Bệnh trào ngược dạ dày- thực quản…

     Theo YHCT nôn mửa có rất nhiều phần nhiều do Vị khí không điều hòa được chức năng thăng giáng làm cho khí nghịch lên gây ra nôn, nguyên nhân có khi do nhiễm khuẩn, đầy tích, đờm ẩm, vị nhiệt quá, hàn quá, vị âm hư quá đều có thể bị nôn.

Nôn ói do vị âm hư, chủ chứng ăn uống kém, nôn mữa, nôn khan (lợm) họng khô, miệng đắng, đói mà ăn không được, có khi phát sốt, táo bón, thượng vị đau cồn cào, hay bị chảy máu chân răng, rêu lưỡi khô, mạch tế sác.

     Theo YHHĐ, nôn mửa chỉ là một triệu chứng của một số bệnh như dạ dày viêm cấp, cuống dạ dày bị viêm, rối loạn tiền đình.

Phép tri: dưỡng vị âm, giáng nghịch, chỉ ẩu.

Dưới đây là bài thuốc Đông y thường dùng chữa nôn ói, vị âm hư. Bài Mạch môn đông thang: Mạch môn14g, Đảng sâm 14g, Bán hạ 8g, Gạo tẻ 40g, Đại táo 12g, Chích thảo 4g. Đây là bài (Mạch môn đông thang “Kim quỷ yếu lược” gia giảm): Sắc nước uống.

Tác dụng: ích vị sinh tân, giáng nghịch hạ khí…trị chứng Phế nuy do vị tân dịch bất túc, hư nhiệt gây nên, thường có các triệu chứng ho đờm dãi, nôn khan, khí suyễn khó thở, miệng khô.

Giải thích bài thuốc:

-Mạch môn thanh vị hư nhiệt mà sinh tân dịch là chủ dược.

-Sâm, Cam, Táo, Gạo: ích vị khí sinh âm dịch

-Bán hạ: khai thông vị khí, giáng khí nghịch hóa đờm dãi.

-Cam thảo: thanh nhiệt lợi yết hầu.

Gia giảm:

-Nếu miệng khô gia Sa sâm, Ngọc trúc để dưỡng phế vị tư âm sinh tân.

-Nếu có triều nhiệt (sốt về chiều) gia Sài hồ, Địa cốt bì…

-Nếu tiểu vàng gia Mao căn, Lô căn.

Phụ phương:

 + Trị nôn ói, vị âm hư. (Văn Cáp Thang “Kim Quỹ Yếu Lược”). Văn cap 200g, Cam thảo 120g, Đại táo 12 trái, Hạnh nhân 50 hột, Ma hoàng 120g, Sinh khương 120g, Thạch cao 200g. Tán bột. Mỗi lần dùng 6g, Sắc nước uống. Tác dụng: Thanh lý, sơ biểu. Trị sau khi nôn mửa mà khát muốn uống nhiều: 

+  Trị nôn ói, vị âm hư cầu táo khát phối hợp Bài (Thanh Vị Tán gia giảm). Sinh địa  20g, Đơn bì 16g, Đương quy14g, Hoàng liên10g, Thăng ma12g, Trần bì 10g, Đại táo 3quả, Cam thảo 6g Cách dùng: Tán bột mịn, hoặc sắc uống. Tác dụng: thanh vị, lương huyết, trị các chứng đau do vị tích nhiệt, nôn ói.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com