Theo YHCT cho rằng ra nhiều mồ hôi có hai thể “tự hãn” và “đạo hãn”. Tự hãn thì bất cứ lúc nào tự nhiên mồ hôi chảy ra đầm đìa do dương hư, còn Đạo hãn thì lúc ngủ mồ hôi mới chảy ra ướt khắp mình như tắm, khi tỉnh dậy thì hết là do âm hư ”.

Nhiều mồ hôi, do khí hư, biểu hiện thường gặp ở trẻ em mồ hôi nhiều dễ bị cảm, khi chơi đùa mồ hôi ra mướt mát, người nóng hâm hấp người sợ lạnh, tiểu tiện trong dài, đại tiện lỏng, chất lưỡi trắng nhạt, mạch hư trì hoặc trầm nhược.

  Theo YHHĐ trẻ em ra mồ hôi phần lớn do hệ thần kinh thực vật của trẻ chưa ổn định, đang trong giai đoạn phát triển hoàn thiện hoặc do rối loạn hệ thần kinh thực vật, hệ giao cảm cũng sẽ khiến trẻ ra mồ hôi nhiều hoặc do rối loạn tiêu hóa kéo dài  thiếu vitamin D. Thiếu vitamin D, trẻ hay ra mồ hôi trộm.

Dưới đây là bài thuốc cổ phương gia giảm thường dùng chữa Mồ hôi khí hư mà hay ho

MẪU LỆ TÁN

(Hòa tể cục phương)

Thành phần bài thuốc gia giảm:

   -Ma hoàng căn    12g

   -Sinh hoàng kỳ    16g

   -Mẫu lệ                 40g

   -Phù tiểu mạch    40g

-Cách dùng; Tán nhỏ mỗi lần dùng 12-16g, hoặc sắc uống.

-Tác dụng: Cố biểu, chỉ hản…

-Chủ trị: Khí âm suy kém, mồ hôi tự ra, mồ hôi trộm, tim hồi hộp lo sợ…

Dẫn giải phương thuốc:  Mẫu lệ để liễm âm, chỉ hãn, giúp mẫu lệ, tiểu mạch.

-Ma hoàng chỉ hản công dụng càng mạnh..

-Hoàng kỳ ích khí thực biểu…giúp các vị thuốc cố biểu thấu lý, liễm âm chỉ hãn. Lúc ngủ mồ hôi ra tỉnh, mồ hôi thu lại như thế gọi là đạo hãn, “mồ hôi trộm”. Hãn là dịch của tâm dương bảo vệ cho âm. Dương hư không kiến được cơ biểu tự ra mồ hôi. Âm hư không liễm tàng được nội doanh thì âm dịch tiết ra mồ hôi.

    +Phương này dùng cho trường hợp vệ khí không giữ được biểu, lại có tâm dương không liễm tàng, âm không giữ được bên trong, cho nên thân thể thường ra mồ hôi, đêm nằm ngủ cũng ra nhiều, nên tim đập hồi hộp sợ hải hoảng hốt, tâm phiền, thân thể mệt mỏi, cũng do mồ hôi ra quá nhiều, làm cho hao tổn tâm khí. Phương thuốc này là ích khí cố biểu liểm âm chỉ hãn thì dần dần khí đủ biểu được cố mồ hôi sẻ cầm.

  Ghi chú: Liểm hãn cố biểu dùng cho dương khí hư, ngoại vệ bất cố, tự ra mồ hôi không ngớt, thường dùng vị thuốc như hoàng kỳ, ma hoàng căn,  mẫu lệ, phù tiểu mạch. Đại diện như Phù tiểu Mạch…

 Cố biểu chỉ hản cần lưu ý: Chỉ định trong các chứng tự ra mồ hôi, mồ hôi trộm, ho suyễn lâu ngày, hạ lỵ lâu ngày, tinh quan bất cố, tiểu tiện quá mức, băng trung lậu hạ.

    -Cần phân cụ thể; cố liễm hãn, cố biểu, liểm phế chỉ khát, sáp tràng cố thoát, sáp tinh chỉ di, cố băng chỉ đới.

    -Dùng cho các trường hợp chính khí nội hư, hoạt tiết không cầm được, lập ra phương để điều chữa.

    -Nếu ngoại tà chưa giải mà dùng thuốc cố sáp phạm vào điều kỵ “ bế môn lưu khẩu” đóng cửa để giữ trộn.

    -Sách nói “ trước hết hảy tìm gốc, công khử đuổi tà, không nên vội lấy thuốc sáp tiêu làm vạn toàn”

    Một số bệnh không nên dùng thuốc cố sáp như: bệnh nhiệt, nhiều mồ hôi, đờm ẩm, ho, suyển bệnh nhiệt lỵ mới bắt đầu, thương thực, hỏa động di tiết phép cố sáp không dùng được.

Phụ phương:

Nếu mồ hôi nhiều dễ bị cảm phối hợp bài Phương thuốc; (Ngọc Bình Phong Tán “Thế y đắc hiệu phương” gia vị) gồm Hoàng kỳ 16g, Bạch truật 12g, Phòng phong 10g . Cách dùng: Tất cả tán bột mịn ngày uống 2 lần/12g, hoặc dùng thuốc thang sắc uống, tùy chứng gia giảm. Tác dụng: ích khí kiện tỳ, cố biểu chỉ hãn… trị chứng biểu hư ra mồ hôi, khí hư dễ cảm mạo.

-Nếu có ngoại cảm, sợ gió gia Quế chi.

-Nếu mồ hôi nhiều gia Mẫu lệ, Lá dâu, Ngũ vị tử, Ma hoàng căn…

+ Trị nhiều mồ hôi, do khí hư phối hợp Bài (Đại Bổ Hoàng Kỳ Thang Gia vị “Hải Thượng”). Thục địa 20g, Đương quy 14g, Xuyên khung 14g, Nhân sâm 12g, Bạch truật 12g, Phục linh 12g, Hoàng kỳ 16g, Nhục quyế 6g, Sơn thù 12g, Ngũ vị 10g, Nhục thung dung 10g, Chích thảo 6g, Đại táo 12g. Tác dụng trị chứng khí huyết hư, mồ hôi ra nhiều không cầm, chân tay lạnh.

Hình minh họa

Dongyminhphuc.com